Leyndarmálið sem Stalín vildi ekki að neinn vissi um

Eftir dauða Vladimirs Ilychs Ulyanovs - Leníns árið 1924 átti Josif Vissiaronovitsj Djugashvili - Stalín sér leyndarmál sem alls enginn í gervöllum Sovétríkjunum mátti vita um. Leyndarmálið var einfaldlega það að hvorki hann sjálfur né Lenín framkvæmdu í raun rússnesku byltinguna né hrundu henni af stað.

Yfirmaður Rauða hersins í byltingunni 1917 var nefnilega maður sem hét Leon Trotsky og hann var árið 1938 kominn til Suður-Ameríku þar sem hann hélt uppi virku andófi gegn Stalín og gegn Komintern. Það hafði verið Leon Trotsky sjálfur sem stjórnaði Rauða hernum þegar herinn fór af stað og framkvæmdi Rússnesku byltinguna. Stalín var víðs fjarri. Og Lenín var ekki við stjórnvölinn. Þetta mátti bara hreinlega ekki spyrjast út.

Þessvegna var það engin furða þótt Sovéska leyniþjónustan sem á þessum tíma hét NKVD elti Trotsky á röndum. Það var þó ekki fyrr en í ágústmánuði 1940 sem agent NKVD, Ramón Mercader tókst að koma Trotsky fyrir kattarnef. Mercader réðist á Trotsky með ísöxi og veitti honum banvæn sár. Hann lést daginn eftir.

Vladimir Ilych Ulyanov - Lenín hafði lengi ekki viljað trúa því að bylting gæti orðið fyrst í Rússlandi. Hann hafði trúað því að bylting öreiganna samkvæmt marxískri fyrirmynd hlyti að gerast fyrst í Þýskalandi, þar sem Þýskaland var komið mun lengra á sviði iðnþróunar en Rússland. Lenín þurfti því að flýta sér frá Finnlandi, fara yfir ísilögð vötn og taka talsverða áhættu til að komast til St. Pétursborgar með lestinni til þess að missa ekki af því sem var skyndilega að fara af stað eins og skriða í Rússlandi.

Boshevikar (kommúnistar) höfðu unnið sigur á Ménshevikum (Sósíal demókrötum),  Lenín var leiðtogi Boshevika, en Trotsky var eins og fyrr er sagt yfirmaður Rauða Hersins sem var farin að leggja undir sig mikilvægar byggingar. Var Lenín að missa stjórnina og hvar var Stalín?

Það má segja að Lenín hafi verið heppinn að Trotsky leit á sjálfan sig sem dyggan fylgismann Leníns og reyndi því ekki að nýta sér aðstæður í eigin þágu þegar hann gat. Trotský setti því Rússnesku byltinguna í hendur Leníns, þegar Lenín loksins birtist á svæðinu og allt til ársins 1923 var háð borgarastyrjöld í Rússlandi sem lauk síðan með sigri Rauðliða og Bolshevika þannig að Lenín fékk að lokum afhent keisaravaldið í sínar hendur. Rétt er að nefna að á þessum tíma hafði skapast valdatóm í Rússlandi, þannig að það að taka við völdunum var kannski ekki svo flókið. Mun erfiðara var að halda þeim. Engum datt í hug að þessi hópur Boshevika sem 1923 tók við valdi keisarans myndi ná að halda þeim völdum allt til ársins 1991 undir merkjum Sovétríkjanna og Sovéska kommúnistaflokksins - KPSS.

Josif Vissiaronovitsj Djúgashvili - Stalín var hins vegar ekkert að fara að láta fólk vita að hann sjálfur hefði ekki staðið fremstur allra í fremstu víglínu þegar Rússneska byltingin fór af stað. Að Leon Trotsky hefði verið yfirmaður Rauða hersins í St. Pétursborg árið 1917 var í huga hans söguleg staðreynd sem mátti gjarnan gleymast. 

Trotsky var síðan í skammarkrók sögunnar og fékk ekki uppreisn æru í sínu föðurlandi, Rússlandi fyrr en árið 2001 þegar loksins var viðurkennt að hann hefði orðið fórnarlamb ofsókna Stalíns. 

Ingibjörg Álfrós Björnsdóttir, B.A. í rússnesku og sagnfræði. M.A. í þýðingafræði.