Hin andlega vegferð

Ég er um þessar mundir að fara í allt aðrar áttir en aðalstraumurinn í samfélaginu.  Á meðan fólk flykkist til Reykjavíkur, flyt ég frá Reykjavík út á land.  Á meðan fólk sækist eftir feitum stöðum og mannvirðingum, leitast ég við að vinna óáreitt í friði og ró.  Og ég er nú orðin þeirrar skoðunar að það sem heiminn skorti sé ekki nýtt efnahagskerfi, eða nýtt álver, heldur andleg og siðfræðileg uppbygging allra manna.

Ég er alltaf að komast meira og meira á þá skoðun, að vegferð okkar hér á jörðinni eigi að vera fyrst og fremst andlegt ferðalag (A spiritual journey), og að lausnirnar á hinum miklu vandamálum sem við okkur blasa séu heimspekilegs og trúarlegs eðlis.  Þannig duga tæknilausnirnar skammt, - það þarf einfaldlega nýja sýn og nýja hugsun í veröldinni.

Við þurfum að fara aftur fyrir frönsku byltinguna, alveg aftur til miðalda til þess að ná tengslum við hinn forna trúararf.  Einnig þurfum við að skoða grundvallarforsendur lýðræðisins - búum við Íslendingar t.d. við raunverulegt lýðræði?  Einnig vaknar spurningin hvort að maðurinn sé í rauninni skynsemisvera.  Kant taldi manninn hafa siðvit, en Dostojevsky bendir á að maðurinn gerir oft það sem gengur þvert á alla skynsemi.  Öll hagfræði heimsins gerir ráð fyrir því að maðurinn sé í eðli sínu skynsamur og taki alltaf skynsamlegar ákvarðanir þegar verið er að ræða um fjármál.  Þannig skapist einhvers konar summa af fjölmörgum skynsamlegum ákvörðunum sem verði til sem mests gagns. Vandinn er bara sá að menn taka oft óskynsamlegar ákvarðanir í fjármálum, og hegða sér oft eins og sauðir sem elta næsta sauð fram af hengifluginu.

Hin furðulega hönd Adams Smiths átti síðan að gera það að verkum að sjálfkrafa yrði allt til góðs, jafnvel þótt að það væri gert af illum hvötum.  Mér skilst að í viðskiptafræði og hagfræði sé byrjað á að kenna nýnemum það, að græðgi sé góð.  Ég held að bæði Kant og Dostojevsky hefðu haft ákveðnar athugasemdir fram að færa við viðskiptafræði nútímans. Það er því fullt af ýmsum grundvallarspurningum sem þarf að ræða ef takast á að leiðrétta það feigðarflan sem mannkynið virðist vera komið af stað með.  Það er þörf fyrir einhverskonar heimspekilega og trúarlega vakningu.  Vegna þess að ætli maður að breyta heiminum, þarf maður fyrst að breyta sjálfum sér.

Athugasemdir

[Birgitta Jónsdóttir, 5.9.2008 kl. 08:34]

Mikið er ég hjartanlega sammála þér:) Takk fyrir þessa færslu.

[Ester Ósk (IP-tala skráð) 5.9.2008 kl. 10:12]

Heyr heyr!

[Tryggvi (IP-tala skráð) 5.9.2008 kl. 13:11]

Ég held að Adam Smith hefði líka töluverðar athugasemdir við hagkerfi nútímans, oft er vitnað í hann án þess að kynna sér skrif hans betur. Ósýnileg hönd hans gerði ekki ráð fyrir stórfyrirtækjum nútímans þó þau séu dugleg við að vitna í hana til þess að réttlæta sjálf sig. Auk þess sem að á köflum líkist wealth of nations meira skrifum Marx en nútíma kapítalista...

Og já Kant vildi vissulega byggja siðfræði á skynsemi, en hann þurfti að beygja rök sín töluvert til að geta fordæmt samkynhneigð, og gerðist því að mínu mati sjálfur sekur um brot á sínu megin lögmáli.

En mikið er ég hjartanlega sammála þér með að spyrja hvort maðurinn sé í raun skynsemisvera. Við erum vissulega með þróuðustu heilastarfsemi allra lífvera jarðar, en um leið og við erum gáfaðasta lífveran erum við einnig sú eina sem getur gerst sek um heimsku. Og af almennum athugunum á hegðun manna virðist mér að náttúrulegt ástand hans hallist meir í átt að heimsku

Eða eins og Zókrates sagði þegar véfréttin í Delfí útnefndi hann gáfaðastan allra manna: Það er nú bara afþví að ég er sá eini sem veit að ég veit ekki neitt...... 

[Baldur Fjölnisson, 5.9.2008 kl. 21:00]

Maðurinn ræður ekki fyllilega við hraðann og framfarirnar. Skrúfan snýst ótrúlega hratt og geigvænlegar stríðslygar og fáránleg terrorhollywoodsjó og jesúfrík í æðstu stöðum benda til þess að hún gæti verið um það bil að bræða úr sér.

Við þurfum að hugsa þetta allt í grundvallaratriðum. Við tilheyrum ákveðinni tegund og sú tegund lifir í samspili við aðrar tegundir og það samspil er hárnákvæmt enda ævagamalt en okkur liggur rosalega mikið á núna og því er ýmislegt mikilvægt að riðlast og það mjög hratt. Við trúum á þróunarkenningu og hún byggist á gífurlega löngum bylgjum, milljónum ára, en samt hugsum við núna samkvæmt verðbréfa og skuldapappíratímalínu kannski einn tvo fjórðuga fram í tímann. Hugsanir?

[Ásta Sólveig Hjálmarsdóttir (IP-tala skráð) 6.9.2008 kl. 00:06]

Blessuð og takk fyrir síðast.

Frábær pistill alveg. Gott að staldra við og hugsa út í þetta.

Kveðjur í bæinn frá okkur og alveg sérstaklega frá Hjálmari Inga til Alexöndru

[Jenný Anna Baldursdóttir, 6.9.2008 kl. 00:51]

Takk fyrir þennan pistil.