Er skröltormurinn einhvers virði ?

Norski heimspekingurinn Arne Naess hefur sett fram grundvöll þeirrar umhverfissiðfræði sem flestir styðjast við í dag. Samkvæmt Naess þarf náttúran ekki að hafa neitt nytjagildi - hún hefur rétt til þess að vera til óháð duttlungum mannsskepnunnar. Þannig hefur skröltormurinn rétt til þess að lifa þótt mér persónulega finnist hann fremur ógeðslegur - það er bara ekki í mínu valdi að ákveða hvaða lífverur fá að lifa og hverjar að deyja. Skröltormurinn getur líka gegnt sínu hlutverki prýðilega í náttúrunni án tillits til mannlegra þarfa. Vistkerfi byggjast upp af mörgum þáttum og hver lífvera gegnir ákveðnu hlutverki í sínu vistkerfi hversu skemmtilegt eða óskemmtilegt það hlutverk virðist vera. Því miður eru alltof margir sem níðast bæði á dýrum og lífríki og réttlæta það með því að þeir séu að þjóna mannskepnunni. Það gleymist í þessu sambandi að maðurinn er bara ein lífvera meðal allra lífvera heimsins og ekki sjálfgefið að hann hafi allan rétt. Ef fram heldur sem horfir mun maðurinn útrýma um helmingi allra dýrategunda á jörðinni á næstu 150 árum. Er ekki kominn tími til að gefa dýrunum og náttúrunni einhvern rétt ?

Athugasemdir

[Jón Steinar Ragnarsson, 31.1.2007 kl. 08:31]

Mannveran er fjölmennari (ef svo má segja) en nokkurt dýr á jörðinni og vex hraðar að fjölda en nokkur önnur.  Árið 1000 vorum við ca 500 millj. en uxum í milljarð um 1800.

Tveir milljarðar árið 1930 -Þrír 1960 - 4 milljarðar  1974 - fimm 1987 - Sex 1999 og náum sjöunda milljarðinum sennilega um 2010.

Talandi um umhverfisvanda, þá er þetta hin tifandi tímasprengja. Helmingur olíu heimsins kláraðist fyrir árið 2000 og neyslan verður hraðari með auknum fjölda. Verða þessar orkulindir upp urnar árið 2040, en á þeim tímapunkti verða um 10 milljarðar manna, sem byggja þessa jörð. 20 sinnum fleiri en fyrir þúsund árum.

Allt hjal um dýravernd og gróðurhúsaloft er hjóm eitt við hliðina á þessu.  Svo hjárænuleg heimspeki sem speki Arne Næss heitir ekkert annað en afneitun. 

[Bjarni Jónsson (IP-tala skráð) 2.2.2007 kl. 19:32]

Við þurfum að líta á náttúruna sjálfa sem hagsmunaaðila!

Virða ófrávíkjanlegan rétt hennar til tilvistar og áframhaldandi þróunar á eigin forsendum, óháð verðmæti hennar gagnvart einhverjum eða í tengslum við eitthvað annað.  Þetta á við þó náttúran hafi ekki meðvitund til að tala máli sínu eða verja sig.  Þannig virðum við hagsmuni kornabarna án þess að þau hafi sjálf vitund til að bera fram rétt sinn. Í þessu sambandi má tala um "innra gildi náttúrunnar"

Við þurfum að leggja þennan "eigin rétt" náttúrunnar og fyrirbrigða hennar til tilvistar til grundavallar við náttúruvernd og vistvæna nýtingu náttúruauðlinda. Fáir hafa sett þessa hugmyndafræði betur fram en Aldo Leopold  sem kom þessari nálgun rækilega á framfæri í gegnum starf sitt og skrif fyrir um 60 árum síðan. Boðskapurinn og áhersla Leopold´s á virðingu hefur haft mikil áhrif síðustu áratugi.